1 Сұрақ. МӘМС шеңберінде көрсетілетін медициналық қызметтер тізбесіне пластикалық операциялардың қандай түрлері енгізілген?
Жауап: Пластикалық реконструктивті хирургия-бұл әртүрлі хирургиялық процедуралар жүргізілетін медицина саласы.
Міне, осы санаттардағы кейбір жалпы тәжірибелер мен әдістер:
1) Пластикалық хирургия:
- қол хирургиясы: қол жарақаттары, сынықтар, жүйке зақымдануы сияқты қол проблемаларын емдеу;
- күйік хирургиясы: күйіктерді емдеу және емдеу;
- жұмсақ тіндердің хирургиясы: жараларды емдеу, теріні трансплантациялау, ісіктерді жою сияқты жұмсақ тіндерге хирургиялық араласу;
- травматологиялық хирургия: жазатайым оқиғалардан туындаған жарақаттарды емдеу.
2) реконструктивті хирургия:
- сүт безін қалпына келтіру: сүт безі қатерлі ісігінен кейін жасалатын сүт безін қалпына келтіру процедуралары;
- бетті қалпына келтіру: беттегі ісіктерді алып тастағаннан кейін бет пішінін өзгерту;
- туа біткен ауытқуларды түзету: туа біткен деформацияларды түзету;
- жарақаттан кейінгі қалпына келтіру: жазатайым оқиғалардан немесе басқа травматикалық оқиғалардан кейін пайда болған тіндердің жоғалуын қалпына келтіру.
Пациентке ағзалардың жоғалған функцияларын қалпына келтіру, өмір сүру сапасын жақсарту және еңбекке қабілеттілігін қайтару мақсатында реконструктивті пластика жүргізу қажет болған жағдайларда (Мысалы, кең күйіктерден кейін тері пластикасы, онкологиялық аурулар кезінде трахея пластикасы, балалардағы жақ-бет аймағының туа біткен ақаулары, қабақтың жарақаттық зақымданулары және басқалар) пациентке МӘМС жүйесінде көрсетіледі.
ТМККК шеңберінде және (немесе) МӘМС жүйесінде амбулаториялық жағдайларда мамандандырылған медициналық көмек өтініш беру себептеріне сәйкес бастапқы және қайталама деңгейде медициналық көмек көрсететін мамандардың жолдамасы бойынша медициналық көмек көрсетудің бастапқы, қайталама және үшінші деңгейінде жоспарлы тәртіппен көрсетіледі (ҚР ДСМ № ҚР ДСМ-37 «ережені бекіту туралы» бұйрығы амбулаториялық жағдайда мамандандырылған медициналық көмек көрсету").
Өтініштің себебі ауру, жарақат, профилактика, динамикалық байқау, медициналық-әлеуметтік қызметтер, әкімшілік, коронавирустық инфекцияға тексеру болуы мүмкін (ҚР ДСМ № ҚР ДСМ - 90 «алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы» бұйрығына 4 - қосымша (бұдан әрі-бұйрық).
Эстетикалық косметологиялық операцияларды жүргізу (мысалы, қабақтарды, беттерді көтеру, ринопластика, кеуде көтеру және басқалар) бұйрықта қарастырылмаған. Өтініштің бұл себебі ауру немесе жарақат болып табылмайды және жоғарыда аталған бұйрықтың тізбесіне кірмейді және емхана ТМККК шеңберінде және МӘМС жүйесінде көрсете алмайды.
Дереккөз:
ҚР ДСМ № ҚР ДСМ-37 «амбулаториялық жағдайларда мамандандырылған медициналық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы» бұйрығы.
ҚР ДСМ № ҚР ДСМ - 90 «алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы» бұйрығы.
2 Сұрақ. Балаға шұғыл стоматологиялық көмек алу үшін қандай көрсеткіштер қажет?
Жауап: ҚР ДСМ 2020 жылғы 21 қыркүйектегі № ҚР ДСМ-106/2020 «шұғыл және жоспарлы стоматологиялық көмекке жататын халықтың жекелеген санаттарының тізбесін бекіту туралы» бұйрығына қосымшаға сәйкес шұғыл стоматологиялық көмек емханада немесе ауруханада көрсетілуі мүмкін және мыналарды қамтиды: кариестің, пульпиттің, периодонтиттің, альвеолиттің асқынған түрлерін емдеу,невралгияны емдеу, неврит, стоматиттің өткір түрлері, Күрделі тістерді алып тастау, абсцессті ашу, одонтогенді кистаны алып тастау, жақтың шығуын түзету, тістердің уақытша бөлінуі, қатерсіз өсінділер мен эпулисті алып тастау, ерін мен тілдің френулумы (МӘМС бойынша).
Егер амбулаториялық жағдайда көмек көрсету мүмкін болмаса, тіс дәрігері науқасты ауруханаға жібере алады.
Жедел ауруханаға жатқызу көрсеткіштеріне жедел немесе жедел қабыну аурулары, жақ-бет жарақаттары және қан кетулер жатады.
Дереккөз:
ҚР ДСМ № ҚР ДСМ-106/2020 «Шұғыл және жоспарлы стоматологиялық көмекке жататын халықтың жекелеген санаттарының тізбесін бекіту туралы» бұйрығы.
3 Сұрақ. Неліктен мені жыл басынан бері үнемі скринингке шақырады. Бұл маған не береді?
Жауап: Скрининг-бұл белгілі бір жастағы сау адамдарға қауіп факторлары мен ауруларды ерте сатысында анықтау үшін профилактикалық медициналық тексеру.
Скринингтік тексерулер ауруды ерте кезеңде немесе оған бейімділікті анықтауға, оңтайлы емдеуді таңдауға және алдын алу шараларының кешенін тағайындауға көмектеседі.
Белгілі бір аурулар мен белгілі бір жас топтары үшін скринингтер жүргізіледі. Скрининг 2 жас санатында жүргізіледі:
- 0 жастан 18 жасқа дейінгі балалар (педиатрдың, тар мамандардың тексеруі, қан мен зәр анализі, аспаптық тексерулер). Балалар жыл сайын кәмелетке толғанға дейін профилактикалық тексеруден өтеді.
- 30 жастан 70 жасқа дейінгі ересектер. Тексеру тіпті ешқандай белгілер болмаған кезде де өтеді-тек сіздің денсаулығыңызға сенімді болу үшін.
Ересек тұрғындарды скринингтік тексерулер ерте анықтауға және алдын алуға бағытталған:
қан айналымы жүйесінің негізгі аурулары - артериялық гипертония, жүректің ишемиялық ауруы;
ерлер мен әйелдер арасындағы қант диабеті;
әйелдер арасындағы жатыр мойнының ісікке дейінгі, қатерлі ісіктері;
әйелдер арасында сүт безінің ісікке дейінгі, қатерлі ісіктері;
ерлер мен әйелдер арасындағы глаукома;
ерлер мен әйелдер арасындағы тоқ ішек пен тік ішектің ісікке дейінгі, қатерлі ісіктері
өңештің, асқазанның, бауырдың және қуық асты безінің қатерлі ісіктері;
тәуекел тобындағы адамдарда созылмалы В және С гепатиті.
Егер сіз скринингке шақырылған болсаңыз, тіркелген жері бойынша медициналық ұйымдарда скринингтік тексерулерді елемеуіңізді және уақтылы өтуіңізді сұраймыз. Ол үшін әрбір алғашқы медициналық-санитарлық көмек қызметінде скринингтік кабинеттер бар. Өзіңізбен бірге жеке куәлігіңіз болуы керек.
* Скринингтік тексерулер тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесіне және әлеуметтік медициналық сақтандыру пакетіне кіреді. Сіз оны тіркелген жеріңізден — сіз бақылап отырған емханадан өтуге болады. Ол үшін әрбір алғашқы медициналық-санитарлық көмек қызметінде скринингтік кабинеттер бар.
Дереккөз:
ҚР ДСМ м.а. 2020 жылғы 30 қазандағы № ҚР ДСМ-174/2020 "Скринингтік зерттеулерге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ осы зерттеулерді жүргізу қағидаларын, көлемін және кезеңділігін бекіту туралы" бұйрығы.
4 Сұрақ. Менің балам бірінші сыныпқа барады. Физикалық тексеруден өту үшін не қажет және бұл біз үшін тегін бола ма?
Жауап: Бірінші сыныпқа түсу үшін мыналарды ұсыну қажет:
1) «Профилактикалық егу картасы» № 065 / у нысанындағы медициналық анықтама;
2) «бала денсаулығының паспорты» № 052-2/Е нысанындағы медициналық анықтама;
3) ПМПК (психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссия)қорытындысы (қажет болған жағдайда ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін)
Бірінші сыныпқа түсетін балаларға медициналық қарап-тексеру жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-264/2020 "мектепке дейінгі, мектеп жасындағы балаларды, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі ұйымдардың оқушыларын қоса алғанда, халықтың нысаналы топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу қағидаларын, көлемін және кезеңділігін бекіту туралы" бұйрығымен бекітілген және жоғары білім беру" (бұдан әрі-қағидалар).
№ 065/Е «профилактикалық егу картасы» нысанындағы медициналық анықтама
№ 065/у нысанындағы балабақшаға баратын балаларда мектепке дейінгі балалар мекемесінің медицина қызметкерінде сақталады және талап бойынша беріледі.
Егер бала балабақшаға бармаған болса, онда егу күнтізбесін емханадағы учаскеден алуға болады.
№ 052-2/Е «бала денсаулығының паспорты» нысанындағы медициналық анықтама
Мектепке дейінгі ұйымдарға бармайтын мектеп жасына дейінгі балаларды профилактикалық медициналық қарап-тексеру тіркелген жері бойынша АПП ұйымында жүргізіледі. ақпараттық өзара әрекеттесу арқылы.
Медициналық қарап-тексеру аяқталғаннан кейін деректер «бала денсаулығының паспорты» № 052-2/у нысанына енгізіледі (Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2023 жылғы 19 желтоқсандағы № 173 бұйрығына қосымша).
065/у «профилактикалық егу картасы» нысанын және № 052-2/у «бала денсаулығының паспорты» нысанын алу ТМККК пакетінде ұсынылады.
Көрсетілген анықтамаларды ұсыну баланың тіркелген жері бойынша тегін негізде жүзеге асырылады.
Дереккөз:
ҚР ДСМ 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-264/2020 «Мектепке дейінгі, мектеп жасындағы балаларды, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарының оқушыларын қоса алғанда, халықтың нысаналы топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу қағидаларын, көлемін және кезеңділігін бекіту туралы» бұйрығы.
5 Сұрақ. МӘМС аясында психологтың көмегін алуға бола ма?
Жауап: Психологтың немесе психотерапевттің консультациясы "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" ҚР Кодексінің (бұдан әрі - кодекс) 124-бабына сәйкес мамандандырылған медициналық көмектің медициналық қызметтерінің тізбесіне кіреді. Мамандандырылған медициналық көмекті диагностиканың, емдеудің, медициналық оңалтудың арнайы әдістерін талап ететін аурулар кезінде, оның ішінде қашықтықтан медициналық қызмет көрсету құралдарын пайдалана отырып бейінді мамандар көрсетеді.
Пациентке психологтың қызметтері емхана деңгейінде қол жетімді:
психологтың қабылдауы,
балалар суицидінің алдын алу бойынша сабақтар өткізу,
мінез-құлық және психоактивті бұзылуларға күдік туындаған кезде қабылдау,
әлеуметтік мәселелер бойынша, оның ішінде жасқа бейімделу мәселелері бойынша кеңес беру,
науқасты созылмалы аурулары бар өзін-өзі басқаруға үйрету,
жүкті әйелдерге,
жасөспірімдер мен жастар жастар денсаулық орталықтарына жүгінген кезде.
Психологтың консультациясы ТМККК шеңберінде де, МӘМС жүйесінде де қолжетімді.
Дереккөз:
"Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы"Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 30 қарашадағы № ҚР ДСМ-224/2020 бұйрығы
6 Сұрақ. Егер пациент өз емханасында қызмет көрсету сапасына қанағаттанбаса, өз емханасының терапевтінен, бейінді мамандарға немесе басқа қаладағы ұйымның басқа медициналық диагностикалық зерттеуге жолдама алуға бола ма?
Жауап: Науқасқа кез-келген консультациялық-диагностикалық қызметті емдеуші дәрігер тағайындайды. Ол науқастың жағдайын, оның шағымдарын, көрінетін белгілерін зерттейді. Тиісті көрсеткіштер болған жағдайда дәрігер зертханалық және аспаптық зерттеулер жүргізуге жолдама жазып береді. МӘМС жүйесінде қызмет алу үшін пациент «сақтандырылған» мәртебесіне ие болуы тиіс.
Кодекстің 115-бабының 3-тармағына сәйкес денсаулық сақтау субъектілері медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарттарына, медициналық көмек көрсету қағидаларына сәйкес медициналық көмек көрсетеді.
Медицина қызметкерлері профилактиканың, диагностиканың, емдеудің және оңалтудың ең тиімді әдістерін таңдауда клиникалық хаттамаларды басшылыққа алады.
ТМККК шеңберінде және МӘМС жүйесінде қызмет көрсететін медициналық ұйым ӘМСҚ-мен тиісті шарт жасасады және пациенттерге осы қызметтерді ұсыну бойынша міндеттемені орындауы тиіс.
Егер медициналық ұйымда қандай да бір бейіндегі маман болмаса, өнім беруші қор базасында тұратын медициналық ұйымдар қатарынан бірлесіп Орындаушыны тартуға міндетті.
Егер ешкіммен бірлесіп орындау шарты жасалмаса, онда пациент осы қызмет түрі бойынша қор жеткізушілерінің біріне жіберілуі тиіс, шарт жолдама бойынша қызмет көрсету қорытындылары бойынша автоматты түрде жасалатын болады ("денсаулық сақтау субъектілерінен қызметтерді сатып алу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 8 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-242/2020 бұйрығына сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және (немесе) міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету бойынша.
Денсаулық туралы Кодекстің 77-бабы 3) тармақшасына, 1-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтары медицина қызметкері мен денсаулық сақтау субъектісін еркін таңдауға құқылы.
Дереккөз:
ҚР ДСМ 2020 жылғы 8 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-242/2020 «Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және (немесе) міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету жөніндегі денсаулық сақтау субъектілерінен көрсетілетін қызметтерді сатып алу қағидаларын бекіту туралы» бұйрығы.
7 Сұрақ. Алдын алу және көрсеткіштер бойынша жылына бір рет қандай консультациялық-диагностикалық қызметтерді алуға болады?
Жауап: МӘМС жүйесіндегі барлық қызметтер көрсетілімдер бойынша және дәрігердің жолдамасы бойынша «амбулаториялық жағдайларда мамандандырылған медициналық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 27 сәуірдегі № ҚР ДСМ-37 бұйрығына сәйкес көрсетіледі.
Балаларға профилактикалық медициналық қарап-тексерулер көлемімен «мектепке дейінгі, мектеп жасындағы балаларды, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарының оқушыларын қоса алғанда, халықтың нысаналы топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексерулер жүргізу қағидаларын, көлемін және кезеңділігін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-264/2020 бұйрығымен танысуға болады.
«Скринингтік зерттеулерге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ осы зерттеулерді жүргізу қағидаларын, көлемі мен кезеңділігін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2020 жылғы 30 қазандағы № ҚР ДСМ-174/2020 бұйрығымен танысуға болады.
Ересектерде скрининг қандай жаста жүргізіледі:
1.Қанайналым жүйесі ауруларын (артериялық гипертония, жүректің ишемиялық ауруы) және қант диабетін ерте анықтау үшін жасындағы ерлер мен әйелдер тексеріледі 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64 артериялық гипертония бойынша диспансерлік есепте тұрмаған жылдар, жүректің ишемиялық ауруы және қант диабеті;
2.Глаукоманы ерте анықтау үшін жасындағы ерлер мен әйелдер тексеріледі 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64, 66, 68, 70 глаукома бойынша диспансерлік есепте тұрмаған жылдар;
3.Сүт безінің ісікке дейінгі және ісік ауруларын ерте анықтауға жасындағы әйелдер келуі керек 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64, 66, 68, 70 сүт безі обыры бойынша диспансерлік есепте тұрмаған жылдар;
4.Жатыр мойны обыры бойынша диспансерлік есепте тұрмаған әйелдерді ісікке дейінгі аурулар мен жатыр мойны обырын ерте анықтау үшін 30, 34, 38, 42, 46, 50, 54, 58, 62, 66, 70 жылдар;
5.Тоқ ішек пен тік ішектің ісік алды және ісік ауруларын ерте анықтау үшін ерлер мен әйелдер тексеріледі 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64, 66, 68, 70 полипоз, тоқ ішек және тік ішек қатерлі ісігі бойынша есептелмеген жылдар;
6.Созылмалы В және С гепатитін ерте анықтауға қан аурулары, қатерлі ісіктері бар, гемодиализдегі, анамнезінде хирургиялық араласулары бар, Қан мен оның компоненттерін құюы бар адамдар тексеріледі.
Дереккөз:
ҚР ДСМ м.а. 2020 жылғы 30 қазандағы № ҚР ДСМ-174/2020 «Скринингтік зерттеулерге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ осы зерттеулерді жүргізу қағидаларын, көлемі мен кезеңділігін бекіту туралы» бұйрығы.
8 Сұрақ. Бұл қызметтер қандай медициналық мекемелерде көрсетіледі және азаматтардың қандай санаттары оларға сене алады?
Жауап: Реконструктивті пластикалық хирургия қызметтері пациентке көрсеткіштер бойынша, аудандық, облыстық және республикалық деңгейдегі мамандандырылған стационарларда шұғыл (жолдамасыз) және жоспарлы (учаскелік дәрігердің жолдамасы бойынша) нысанда көрсетілуі мүмкін.
Сондай-ақ, қызметтің бұл түрі ЖТМУ (жоғары технологиялық медициналық қызметтер) тізбесі бойынша ұсынылуы мүмкін.
Жергілікті деңгейдегі денсаулық сақтау ұйымдарында стационар жағдайында реконструктивті пластикалық хирургия көрсету үшін бастапқы медициналық-санитариялық көмек маманы (бұдан әрі – МСАК) немесе денсаулық сақтау ұйымының бейінді маманы емдеуге жатқызу бюросының порталында жолдаманы тіркейді және оны пациентке береді.
«Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 16 қазандағы № 672 қаулысының 6-тармағының 3) тармақшасына сәйкес және Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп тану туралы» ТМККК пакетіндегі өмірлік көрсеткіштер бойынша шұғыл көмек пациентке сақтандырылу мәртебесіне қарамастан көрсетілетін болады.
МСАК маманының жолдамасы бойынша жоспарлы көмек МӘМС жүйесінде «сақтандырылған» мәртебесі бар пациенттерге Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 20 маусымдағы № 421 қаулысының 3-тармағының 1) тармақшасына және 2-тармағына сәйкес көрсетіледі. «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмектің тізбесін бекіту туралы».
Дереккөз:
ҚР Үкіметінің 2019 жылғы 20 маусымдағы № 421. «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмектің тізбесін бекіту туралы» қаулысы.
9 Сұрақ. Учаскелік акушерка (фельдшер, медбике/ медбике) қандай медициналық көмек көрсете алады?
Жауап: Орташа медицина қызметкері дәрігерге дейінгі көмек көрсетеді, соның ішінде:
1. Денсаулық жағдайын бағалау және ауруларды анықтау үшін қабылдау және тексеру.
2."Жүкті және құнарлы жастағы әйелдер тізілімі" жүйесіне деректерді енгізу.
3.Әйелдерге, соның ішінде жүкті әйелдер мен босанған әйелдерге шұғыл көмек.
4.Созылмалы аурулары бар жүкті әйелдерді бақылау.
5.Акушер-гинеколог тағайындауларының орындалуын бақылау.
6.Физиологиялық жүктілік және патронаж.
7. Жүкті әйелдерге, босанған әйелдерге және гинекологиялық науқастарға арналған үйдегі медициналық қызметтер.
8.Ауруларды ерте анықтау үшін скринингтік және профилактикалық тексерулер.
9.Отбасын жоспарлау және репродуктивті денсаулық бойынша кеңес беру.
10 Сұрақ. Қандай жағдайларда медициналық қызметкерді үйге шақыруға болады?
Жауап: Егер органдардың айқын бұзылулары болмаса, медициналық қызметкерді жедел жағдайларда немесе созылмалы аурулардың өршуі кезінде үйге шақыруға болады.
Учаскелік медбикенің немесе фельдшердің үйінде қызмет көрсетуге арналған көрсеткіштер:
1) шақыру кезінде дене температурасы 38°C дейін;
2) әл-ауқатының бұзылуынсыз қан қысымының жоғарылауы;
3) медициналық көмекті және үйде консультацияны талап ететін жай-күйлер, аурулар, жарақаттар (есін жоғалтпай, қан кету белгілері жоқ, жай-күйінің кенеттен нашарлауы жоқ);
Учаскелік дәрігердің үйдегі қоңырауларға қызмет көрсету көрсеткіштері:
1) шақыруды қабылдау кезінде МСАК тіркеушісі, шақыруға қызмет көрсеткен учаскелік медбике немесе фельдшер үйде дәрігерлік тексеруді талап ететіндей бағалаған жағдайлар.
2) вакцинациядан кейінгі жағдайдың нашарлауы.
5 жасқа дейінгі балалар, жүкті әйелдер мен босанған әйелдер денсаулығының кез келген нашарлауы кезінде үйде қызмет көрсетіледі. Үйде 65 жастан асқан адамдарға қозғалыс шектелген кезде қызмет көрсетіледі.
Дереккөз:
«Алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 24 тамыздағы № ҚР ДСМ-90 бұйрығы.
